Theo kết luận điều tra, quá trình Công ty Việt Á sản xuất, tiêu thụ kit xét nghiệm, Phan Quốc Việt (Chủ tịch kiêm Tổng Giám đốc Việt Á) đã 2 lần đưa ông Nguyễn Văn Trịnh tổng số tiền 200.000 USD.
Tại kết luận điều tra vụ sai phạm mua sắm kit xét nghiệm Covid-19 của Công ty Việt Á, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đề nghị truy tố ông Nguyễn Văn Trịnh (cựu trợ lý Phó Thủ tướng) về tội Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ.
Ông Trịnh bị cáo buộc có hành vi can thiệp để Công ty Việt Á được bán kit test, chỉ đạo để doanh nghiệp này được cấp số đăng ký lưu hành cho kit xét nghiệm. Bên cạnh đó, cựu trợ lý Phó Thủ tướng còn tác động ông Nguyễn Nam Liên (Vụ trưởng Vụ Kế hoạch Tài chính Bộ Y tế) để Việt Á được thanh toán khoảng 49 tỷ đồng tiền mua kit xét nghiệm bằng nguồn tài trợ của các ngân hàng cho Bộ Y tế.
Trong quá trình Công ty Việt Á sản xuất, tiêu thụ kit xét nghiệm, Phan Quốc Việt (Chủ tịch kiêm Tổng Giám đốc Công ty Việt Á) đã 2 lần đưa ông Nguyễn Văn Trịnh tổng số tiền 200.000 USD.
Theo kết luận điều tra, lần đưa tiền đầu tiên vào ngày 16/8/2020, sau khi Công ty Việt Á được làm thủ tục để thanh toán tiền cho đơn hàng 200.000 kit xét nghiệm Bộ Y tế mua, Việt hẹn gặp ông Trịnh tại Hà Nội.
Khi đó, Việt giao một người khác chuẩn bị 100.000 USD để đưa cho ông Trịnh tại quán cà phê ở quận Ba Đình (Hà Nội). Số tiền trên, Việt để trong một túi vải màu xanh, bên trong để kèm 5-10 hộp sâm.
Sau khoảng 30 phút nói chuyện, Việt đưa túi đựng các hộp sâm và 100.000 USD cho ông Trịnh.
Việt nói: “Em mới nhận được một ít thanh toán, em tranh thủ ghé thăm cảm ơn anh”, rồi Việt mở túi để ông Trịnh nhìn thấy có hộp sâm và tiền.
“Anh cám ơn, sao nhiều thế”, ông Trịnh đáp.
Việt tiếp lời: “Có là gì so với sự giúp đỡ của anh đâu, sắp tới việc thanh toán ổn, em còn cám ơn anh nữa”. Xong xuôi, ông Trịnh cầm túi, đi bộ ra về.
Lần thứ 2 vào ngày 2/3/2021, khi Việt đang tham gia phòng chống dịch bệnh tại tỉnh Hải Dương, ông Trịnh hẹn Việt lên Hà Nội gặp để cập nhật tình hình Việt Á tham gia phối hợp với tỉnh Hải Dương thực hiện công tác xét nghiệm.
Cả 2 hẹn nhau tại địa điểm cũ. Tại đây, Việt báo cáo ông Trịnh về tình hình cạnh tranh trong công tác xét nghiệm giữa các đơn vị của Bộ Y tế, đơn vị tư nhân tại tỉnh Hải Dương. Sau đó, Việt lại đưa túi quà màu xanh, bên trong đựng 100.000 USD, nói “Em có tí quà tết cám ơn anh đã giúp đỡ Công ty Việt Á”.
Trịnh trả lời: “Cảm ơn tụi em”, rồi cầm túi ra về.
Kết luận điều tra của Bộ Công an xác định, khi dịch Covid-19 bùng phát, Chính phủ và Bộ Khoa học Công nghệ giao các đơn vị khoa học chủ động nghiên cứu chế tạo sinh phẩm phục vụ công tác phòng, chống dịch. Với mục đích để Việt Á chiếm đoạt, biến kit test thành sản phẩm của công ty để sản xuất, tiêu thụ, Việt đã thông đồng, câu kết với nhiều cá nhân, lãnh đạo Bộ, địa phương để Việt Á được cấp số đăng ký lưu hành tạm thời, đăng ký lưu hành chính thức test xét nghiệm Covid-19.
Khi Việt Á sản xuất thương mại, bán 200.000 kit xét nghiệm cho Bộ Y tế, Việt đã nâng khống cơ cấu đơn giá nhưng vẫn được Bộ Y tế hiệp thương, xác định giá 470.000 đồng/test không có căn cứ.
Bộ Y tế sau đó kiểm tra giá hiệp thương, xác định Việt Á thay đổi nguyên vật liệu sản xuất nhưng không ra kết luận kiểm tra, không kiến nghị xử lý, dẫn đến Công ty Việt Á tiếp tục sử dụng mức giá trên, tạo mặt bằng giá để bán cho các đơn vị, địa phương.
Trong 2 năm, Việt Á đã sản xuất hơn 8,7 triệu kit test, đã bán/tặng/ứng trước hơn 8,3 triệu kit test và được thanh toán gần 6 triệu kit test (tương đương hơn 2.257 tỷ đồng). Đối chiếu với chi phí thực để sản xuất một kit test (143.461 đồng), Bộ Công an xác định số tiền Việt Á đã hưởng lợi bất chính là hơn 1.235 tỷ đồng.
Tại kết luận điều tra, Bộ Công an đề nghị truy tố 38 bị can. Trong đó, có 3 người từng là Ủy viên Trung ương Đảng.
Theo đó, ông Chu Ngọc Anh (cựu Bộ trưởng KH&CN) bị đề nghị truy tố tội Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí; ông Phạm Xuân Thăng (cựu Bí thư Tỉnh ủy Hải Dương) và ông Nguyễn Thanh Long (cựu Bộ trưởng Y tế) cùng bị đề nghị truy tố tội Nhận hối lộ.
Chủ tịch kiêm Tổng Giám đốc Công ty Việt Á Phan Quốc Việt bị nhà chức trách đề nghị truy tố về tội Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng. 25 bị can khác cùng bị đề nghị truy tố về tội danh trên. Việt còn bị điều tra thêm tội Đưa hối lộ, với tổng số tiền hơn 106 tỷ đồng.
