Chỉ là chủ một cơ sở sản xuất bún gạo nhưng sau cái chết bất đắc kỳ tử của mình, vì không để lại di chúc nên bà Thạch Kim P. ngụ phường Hiệp Phú, quận Tân Phú, TP HCM đã vô tình tạo nên làn sóng tranh chấp khối tài sản kếch xù cả ngàn tỉ đồng. Đó là “cuộc chiến” giữa cô Thạch Hà H.L. (con gái nuôi của bà P.) và những anh chị em của bà P. Căn nguyên của cuộc tranh chấp cũng như những giá trị tài sản tiền, vàng, đôla, bất động sản… của bà P. trị giá 1.000 tỉ đồng.
Trong bài này, theo yêu cầu của bạn đọc, chúng tôi sẽ đi sâu vào quá trình bà P từ chủ cơ sở sản xuất bún gạo trở thành đại gia thứ thiệt với của chìm của nổi trị giá cả ngàn tỉ đồng!
Đại gia ngàn tỉ … đi xe Dream lùn
“Ở đây chẳng ai biết tên cúng cơm của bà ấy là Thạch Kim P. đâu. Người ta chỉ biết tên thường gọi của bả là “bà Năm Lũng” thôi. Lũng là tên tục. Vì bà ấy là con thứ 5 trong gia đình nên bà con trong xóm ghép tên, gọi là bà Năm Lũng” – ông Mười Khang, chạy xe ôm ở đầu khu phố 4, cho biết – “Bà Năm đông anh em lắm, đâu cũng cỡ chục người, lớp sống tại Việt Nam, lớp ở Mỹ và nhiều nhất là ở Đức. Anh em của bả ai cũng giàu có, giàu căn cơ, có nền tảng chứ hổng phải như người ta nhờ buôn bán chụp giựt, làm ép phê phi vụ đen phi vụ tối mà… phát”.
Quá trình tìm hiểu, chúng tôi được biết trước đây bà Năm Lũng cùng những anh chị em của mình kế thừa nghề làm bún gạo từ mẹ cha để lại. “Mẹ bà Năm Lũng có nghề làm bún gạo từ trước năm 1975.
Hồi đó tôi còn làm thuê cho bà ấy, làm từ năm 1976 đến khoảng năm 1986 thì nghỉ. Mẹ bà Năm mất, để lại lò bún cho các con” – ông Khang nói – “Bà Năm hồi ấy cũng rất giàu vì của cải có được từ trước giải phóng. Bả cũng là người hiền lành, đức độ, thương kẻ làm người khó. Hễ biết ai đau yếu, bệnh tật, túng thiếu… gì thì bả thường đến thăm hỏi và giúp đỡ ngay. Bởi vậy khi bả mất, ai cũng thương cũng tiếc”.
Những người dân ở khu phố 4 quả quyết rằng bà Năm Lũng giàu nứt đố đổ vách không phải “nhờ” câu kết với một số quan chức o ép người nghèo bằng cách “giương cờ” giải tỏa rồi đền bù với giá rẻ mạt vốn là chiêu phổ biến của không ít doanh nghiệp bất động sản. Họ cũng khẳng định rằng bà Năm giàu cũng chẳng phải nhờ khui mỏ vàng ở Tây Ninh hay Bình Phước… như ai đó đồn đãi. “Bả giàu nhờ chi tiêu cần kiệm. Tui ở gần nên biết rõ, người ta làm được 8 đồng thì tiêu 3 đồng, để dành 5 đồng, có người tiêu 5 để lại 3. Còn bả, mượn thêm 2 đồng để dành cho chẵn chục, bả chấp nhận ăn mắm ăn muối, chấp nhận sống kham khổ để tích lũy đặng mai nay cho con cháu của mình” – bà Sáu Lành, cùng tuổi 65 với bà Năm Lũng, chia sẻ.
Trong trí nhớ của bà con lối xóm, bà Năm Lũng là một người giàu có, song vô cùng giản dị. “Tui chỉ biết là bả giàu, bả có nhiều nhà đất thôi. Chứ chuyện bả có bao nhiêu cây vàng, bao nhiêu triệu đôla, bao nhiêu tỉ đồng gửi ngân hàng, bao nhiêu sổ hồng sổ đỏ… thì sao mà biết được. Nhưng điều mà tôi và bà con ở đây ai cũng biết, ai cũng rõ là tuy giàu có như vậy nhưng bà Năm Lũng sống giản dị, hổng có kiểu phách lối của kẻ ỷ mình có nhiều tiền của mà khoe vàng đeo đỏ người, tiêu pha hoang phí, hay đánh bóng mặt tiền, gặp bà con lối xóm là xem thường, khinh khi. Người ta giàu có thường là như vậy, chứ bà Năm Lũng thì ngược lại, bà ấy khiêm nhường lắm, gặp người sang kẻ hèn đều chào hỏi ân cần, vui vẻ”.
Ngược lại theo như tâm tình của nhiều cư dân sở tại là bà chủ lò bún có 1.000 tỉ đồng “giàu nhưng như người nghèo khổ”. Ông Lê Văn Quới, sinh năm 1968, ngụ địa chỉ 112A, đường Tô Hiệu, tặc lưỡi: “Nói thiệt với các chú, hồi bả còn sống, chú nhìn bả chẳng thể nghĩ là bả giàu có lắm tiền vàng. Ai mà quen cái kiểu trông mặt bắt hình dong đảm bảo lầm hàng ngay. Ở vùng này ai chả biết cái hình ảnh của bả, đi dép nhựa sờn cũ, đi chiếc xe Dream lùn cũ mèm, mặc bộ quần áo cũng cũ mèm. Nghe nói có lần bả đi siêu thị, lúc bả dừng lại bên cái ghế massage hỏi giá, nghe cô tiếp thị nói đắt lắm, đến 6-7 chục triệu lận, bác không mua nổi đâu thì bả cười chẳng nói gì. Lấy hết thông tin rồi, bả về gọi điện, người ta mang máy đến giao, đi cùng có cô tiếp thị làm nhiệm vụ hướng dẫn cách sử dụng. Đến lúc gặp bả, cô ấy chưng hửng xin lỗi rối rít bảo… không ngờ”.
Đất rẻ đẻ ra vàng
Quay trở lại hành trình làm giàu của người đàn bà quá cố có 1.000 tỉ đồng. Khi biết chuyện bà Năm Lũng đột ngột mất đi để lại khối tài sản lớn đến không tưởng, nhiều người đoán định rằng nếu không phải trúng số độc đắc, nếu chỉ dựa vào việc kinh doanh lò bún và dẫu có chắt chiu tằn tiện đến mấy…. bà Năm cũng không thể tích lũy được tài sản “khủng” đến như vậy.
Trò chuyện với cư dân địa phương, những người được gọi là hàng xóm của bà Năm Lũng, chúng tôi cũng chỉ biết được chuyện “bả giàu nhờ làm bún, nhờ chi tiêu tiết kiệm”… mà thôi. Thật lòng mà nói, những câu trả lời ấy không đủ sức thuyết phục để vẽ nên chân dung, hành trình trở thành đại gia thứ thiệt của bà chủ lò bún Hiệp Lợi!
“Nói thiệt với các chú, là hàng xóm của nhau thì chúng tôi cũng chỉ biết vậy thôi, chứ chuyện của cải, tài sản là của người ta, họ làm gì mặc họ, mình quan tâm quá làm gì, có ích lợi gì đâu” – ông Hồng, tài xế xe ôm, tâm sự và gợi ý – “Muốn rõ nhất, các chú nên hỏi thăm người làm tại cơ sở bún Hiệp Lợi của bà Bảy Mảnh là em gái của bà ấy. Lò bún này trước là của bà Năm Lũng nhưng bà ấy giải nghệ cách đây 5 năm để lại cho em. Chú cứ vào đấy hỏi, ắt sẽ rõ”.
Chúng tôi lần theo hướng dẫn của ông Hồng, tìm đến cơ sở sản xuất bún gạo với thương hiệu Long Phụng có tiếng ở quận Tân Phú, hỏi chuyện về bà Năm Lũng, những công nhân ở đây, cả người quản lý cơ sở tất thảy đều lắc đầu, người bảo không biết, người gợi ý “muốn gì hỏi bà chủ”.
Chị M., có gần 20 năm làm việc ở lò bún này, e dè: “Tụi tui chỉ là người làm công, nói bậy bạ hổng chừng bị cho nghỉ việc”. Vòng vo thăm hỏi chuyện cuộc sống, lương bổng một hồi, chị M. tặc lưỡi: “Không phải vì mình thân là người làm công mà khen chủ chứ thực sự thì chị em bà Năm, bà Bảy sống tốt lắm. Làm việc ở đây, lương thì không quá cao nhưng chế độ đàng hoàng, hổng phải lo thuê mướn chỗ ngủ nghỉ. Cũng hổng sợ tăng ca, phạt vạ. Khi đau bệnh cũng được bà chủ quan tâm hỏi han, cho tiền mua thuốc men, đỡ đần chi phí điều trị”.
Chị bán quán nước ở đầu lối vào tên Thu, bật mí rằng các chị em bà Năm Lũng “ở quanh quẩn đây”. Vì chị Thu vừa bán hàng vừa trả lời nên cuộc trò chuyện liên tục ngắt quãng.
– So với bà Năm thì bà Bảy giàu hơn không chị?
– Người nào có tiền bạc trong tủ nhà nấy, làm sao tôi biết được. Mà chừng như bà Năm Lũng giàu nhất trong các anh chị em. Mà bả giàu cũng đúng thôi, bả không có con cái gì hết, chỉ có một đứa con nuôi nên chẳng phải tiêu tốn gì nhiều.
Cô hàng nước kể rằng, bà Năm Lũng tuy là phụ nữ nhưng có cốt cách đàn ông, mạnh mẽ, quyết đoán, làm việc dứt khoát, nói một là một, không có kiểu cò kè bớt 1 thêm 2. “Bả giàu nhờ tiền viện trợ từ nước ngoài” – chị Thu, nói: “Bả sống nói chung cũng tương đối khép kín, ít giao du. Gặp ai thì bả cười, hỏi thăm vài câu rồi tất bật đi làm việc. Giàu sụ vậy chứ bả lúc nào cũng làm việc quần quật, làm lụng còn hơn người làm của mình. Chẳng bao giờ thấy bả nghỉ ngơi hay đi du lịch. Nói chung tui thấy bả đúng là mẫu người tham công tiếc việc”.
Được những cư dân địa phương gợi ý, bắc cầu, rồi chúng tôi cũng tìm được người rất rõ hành trình trở thành đại gia có 1.000 tỉ đồng của bà chủ cơ sở bún gạo. Người đó là ông Nguyễn Văn Hoàng, Hội phó ngoại giao miếu Hòa Tây, ở sát cơ sở Hiệp Lợi 2 chuyên sản xuất bún gạo khô và nui các loại hiệu Long Phụng. Miếu Hòa Tây là di tích lịch sử cấp thành phố. Miếu được xây dựng vào năm 1981, thờ 3 võ tướng triều Nguyễn hy sinh trong kháng chiến chống Pháp gồm Bùi Văn Khoa, Nguyễn Văn Sốc và Trần Văn Lý. Ông Hoàng cho biết lúc trùng tu miếu năm 2012, ông Thạch Vũ P., em trai bà Năm Lũng, người đại diện cho anh chị em bà P. có mối tranh chấp liên quan đến tài sản 1.000 tỉ đồng với chị Thạch Hà H.L. đã đóng góp một số tiền. Góp vào ngày 17/3 âm lịch.
Theo tâm tình của ông Hoàng, trước giải phóng, ông làm công cho mẹ bà Thạch Kim P. Sau mẹ bà P. mất, ông tiếp tục làm cho bà P. (bà Năm Lũng) được một thời gian. Ông Hoàng cho biết bà Năm Lũng là người có chức sắc trong họ đạo Cao Đài ở tỉnh Tây Ninh. Vào những ngày rằm vía bà, bà P. thường đi Tòa thánh Tây Ninh. Khi bà chết, mộ phần của bà gia đình làm đến mấy tỉ đồng (theo như trong vi bằng do Thừa phát lại quận Bình Thạnh, số tiền xây mộ cho bà P là 113.000 USD). Hồi mẹ bà Năm Lũng mất cũng được chôn cất tại Tòa thánh. Bà mất khoảng năm 1995.
Ông Hoàng cho biết hành trình của bà Năm Lũng trở thành đại gia 1.000 tỉ bắt đầu phải kể đến vào những năm cuối thập niên 80, khi nhiều tập đoàn tan rã, đất đai của đoàn viên ngày trước bị gom về một mối nay của ai trả người nấy, nhiều vô kể, rộng mênh mông. Lúc bấy giờ sẵn có tiền, lại là người thức thời nên bà Năm Lũng đã tung tiền tậu đất: “Vì đất rẻ nên bà ấy mua rất nhiều. Có điều đáng nể là bả không mua đất có diện tích nhỏ mà mua toàn những lô đất rộng hàng ngàn, hàng chục ngàn mét vuông. Thời đó đất rộng, người thưa, người ta bán đất theo kiểu công (1.000m2), mẫu (10.000m2) nên bà Năm Lũng tha hồ thu gom. Ai cần tiền, ai có đất rộng, ai bán rẻ là bả tung tiền thu mua với phương châm chỉ mua vào chứ không bán ra”.
Một người quen của ông Hoàng, góp chuyện: “Lúc đầu bà Năm Lũng mua đất với diện tích lớn là để tận dụng làm sân phơi bún. Sau bả nhạy bén nhận thấy người rồi sẽ đông, đất thì không nảy nở thêm được nên cứ nhắm đất có diện tích lớn mà mua. Đất rộng quá, không bỏ phí, khi đất có giá thì bà Năm Lũng lên chiến dịch khai thác. Bả xây phòng trọ, lập nhà xưởng cho thuê. Tiền cho thuê nhiều lô đất làm nhà xưởng và hàng trăm phòng trọ ước tính mỗi tháng bà Năm cũng thu về cả tỉ đồng. Nên chuyện bà ấy có cả ngàn tỉ là không có gì quá lạ”.
Cũng theo lời kể của ông Hoàng, khoảng năm 1990, giá đất ở khu vực quận Tân Phú (trước là quận Tân Bình) rất rẻ. Có những lô đất ngày trước bà Năm Lũng mua chỉ có 15 cây vàng sau này khi giá trị nhà đất lên đến đỉnh cao thì lô đất chưa đến 20 cây vàng leo thang đến hơn 1.000 cây, thậm chí còn hơn thế nữa. Về điều này, ông Thạch Đa Đạt, một người cháu họ của bà Năm Lũng khẳng định hoàn toàn chính xác. Ông Đạt bật mí, khoảng trước năm 1990, đất trống ở quận Tân Bình, đặc biệt tại khu vực phường Hiệp Phú bây giờ nhiều vô kể. Đất nhiều quá, nhiều gia chủ cứ để mặc ai muốn bao chiếm, cho ở nhờ đặng giữ đất vô tư. Và cũng vì lúc ấy chưa mấy ai ý thức được đất hoang với ao nước, cỏ dại mọc um ùm mai này sẽ hóa vàng nên cô Năm Lũng đã tung tiền mua. “Hồi năm 1990, tôi từng làm mối cho cô Năm mua lô đất 16 cây vàng. Đến năm 2005, có người trả đến 3.000 cây vàng” – ông Đạt khẳng định.
Trong vi bằng ghi nhận tài sản của bà Năm Lũng ghi rõ nhiều lô đất tiền tỉ mà bà đứng tên sở hữu: “Giấy chuyển nhượng quyền sử dụng đất lập ngày 10/2/1991, bên chuyển nhượng ông Phạm Văn Thái – bà Lê Thị Cúc và bên nhận chuyển nhượng là bà Thạch Kim P. lô đất có diện tích 5.280m2, tờ bản đồ số 24 tọa lạc tại Phú Thọ Hòa…. Một giấy chuyển nhượng quyền sử dụng đất lập ngày 9/5/1992, bên chuyển nhượng ông Lê Chính – Nguyễn Tăng Thức, bên nhận chuyển nhượng là bà Thạch Kim P., sang nhượng diện tích 2.029m2 tọa lạc tại phường 20, quận Tân Bình…”.
Xem ra, hành trình trở thành đại gia 1000 tỉ của bà chủ lò bún gạo Thạch Kim P. đúng như tâm tình của những người biết chuyện: Phát tài nhờ… đất rẻ đẻ ra vàng